Prowadzenie sklepu internetowego generuje wiele pytań i łączy się z trudnymi decyzjami, zwłaszcza na początku działalności. Pozyskiwanie produktów, przygotowanie miejsca do ich przechowywania, zdobywanie klientów i obsługa zamówień to obszary-bazy każdego biznesu e-commerce. Jeden z najczęstszych dylematów przedsiębiorców e-handlowych dotyczy modelu logistycznego, jaki najlepiej wybrać dla swojej działalności. Jak sprzedawać i zarabiać w e-commerce bez własnego magazynu? Czy i w czym fulfilment jest korzystniejszy niż dropshipping?
Co znajdziesz w artykule?
Wybrane modele logistyczne w e-commerce
Własny magazyn
Fulfilment – fakty i mity
Dropshipping czy fulfilment?
Podsumowanie
Różne modele logistyczne w e-commerce
Własny magazyn
Własny magazyn to rozwiązanie wybierane najczęściej przez największych graczy na rynku e-commerce, którzy wybudowanie nieruchomości magazynowej traktują jako inwestycję. Wiąże się z licznymi formalnościami (jak chociażby z uzyskaniem pozwoleń administracyjnych na budowę), z długim czasem oczekiwania na efekt i wysokimi kosztami własnymi (gruntu, projektu, infrastruktury, ewentualnego kredytu, budowy, zakupu sprzętu i oprogramowania, pracy), a zwrot z inwestycji może nastąpić dopiero po paru latach. Ponadto trzeba uwzględnić plany na przyszłość budynku i obowiązki operacyjne, takie jak zarządzanie logistyczne, amortyzację, adaptację do zmieniających się wymagań i zatrudnienie pracowników magazynowych. Utrzymanie pustego budynku to ogromne straty dla przedsiębiorstwa. Każdy niezagospodarowany towarem metr kwadratowy magazynu nie zarabia. Własny magazyn oznacza konieczność inwestowania w infrastrukturę bez gwarancji stałych przychodów, a można te środki przeznaczyć np. na zakup towaru.
Na początku działalności małe i średnie podmioty z niewielkim asortymentem również zakładają, że będą w stanie prowadzić gospodarkę magazynową samodzielnie. Startujące e-sklepy często do maksimum wykorzystują dostępne warunki lokalowe, co w praktyce oznacza, że przestrzeń przeznaczona na prowadzenie biznesu e-commerce zostaje podzielona i wyodrębnia się w niej obszar magazynowy. W miarę wzrostu liczby zamówień i dostępnych produktów magazyn się rozrasta, anektując każdy metr kwadratowy powierzchni, łącznie z biurem obsługi klienta czy gabinetem właściciela firmy. Siedziba e-sklepu staje się magazynem, w którym w końcu może zabraknąć miejsca, także na realizację zamówień. Takiego czarnego scenariusza można uniknąć, jeśli w odpowiednim momencie się zareaguje i postawi na współpracę z zewnętrznym operatorem logistycznym. Fulfilment jest tańszym rozwiązaniem niż duża inwestycja na rozbudowę własnego magazynu.
Fulfilment – fakty i mity
Fulfilment to model logistyczny w e-commerce, który polega na delegowaniu zadań związanych z zarządzaniem logistycznym oraz obsługą zamówień i klienta do operatora zewnętrznego, czyli do magazynu na zewnątrz. Przekonanie o tym, że fulfilment jest dobrym rozwiązaniem dla większych sklepów, które realizują bardzo dużą liczbę wysyłek, jest błędne. Tak naprawdę obsługę fulfilmentową można wdrożyć na każdym etapie rozwoju e-biznesu, także od momentu startu ze sprzedażą online. Fulfilment jest bowiem idealny dla firm, które mają ograniczoną powierzchnię magazynową albo nie mają jej wcale, co jest częste w przypadku niedużych e-handlowców. Co więcej, operatorzy fulfilmentu jak Force Fulfilment Services chcą się dzielić swoją wiedzą i doświadczeniem, oferując pomoc w uruchomieniu sklepu internetowego i rozpoczęciu sprzedaży online. Z programów mentoringowych partnerów fulfilmentowych mogą korzystać także bardziej zaawansowane e-biznesy. Fulfilment sprawdzi się również wtedy, gdy e-handel się rozwija, czynności magazynowe nie są odpowiednio wydajne albo właściciel e-sklepu nie przewiduje zatrudnienia większej liczby osób do obsługi zamówień i organizacji stanów magazynowych nawet w sytuacji skalowania biznesu.
Działanie z wyprzedzeniem jest ważne, ponieważ w fazie intensywnego rozwoju i skoku sprzedażowego trudno koordynować zmianę lokalizacji towaru i integrację z zewnętrznym operatorem. Lepiej być gotowym wcześniej na skok sprzedaży, która nawet jeśli będzie wyjątkowo wysoka, nie zaskoczy przygotowanego na każdą ewentualność operatora fulfilmentu. Jeśli sytuacja magazynowa nagle się komplikuje i wymaga natychmiastowego działania, operatorzy są w stanie szybko reagować – Force Fulfilment Services zapewnia integrację z ponad 150 narzędziami e-commerce w ciągu 24h.
Natomiast wynajęcie magazynu w parku magazynowym to sprawa kosztowna i wymagająca analizy, a więc i czasu. Należy najpierw przeliczyć koszty, w które wliczają się czynsz, media i opłata eksploatacyjna, przeanalizować, czy przestrzeń magazynowa nie wymaga prac adaptacyjnych, które wiążą się z dodatkowymi wydatkami, oraz oszacować, czy zapotrzebowanie na powierzchnię nie zmieni się z biegiem czasu. Trzeba pamiętać, że branża e-commerce cechuje się dużą dynamiką sprzedaży i łączy z pikami sezonowymi, świątecznymi, dlatego popyt na przestrzeń magazynową będzie zmienny. W fulfilmencie od niego uzależnione są koszty magazynowania. Usługi fulfilmentowe uwzględniają amplitudy sprzedaży w e-commerce, dostosowują się do e-sklepu. Operator często rozlicza się z partnerem według zasady pay as you go albo p4p, czyli pay for performance – co oznacza zapłatę za rzeczywiście zajmowane miejsce, za realnie wykonane czynności dla partnera (nie za etat pracownika magazynowego) i za konkretną liczbę zrealizowanych zamówień.
W przypadku fulfilmentu odchodzi problem budowy lub rozbudowy, modernizowania infrastruktury własnego magazynu i zarządzania nim oraz personelem. Stereotypem jest wysoki koszt takiego rozwiązania logistycznego. Poza tym fulfilment to nie tylko usługa przechowywania produktów z asortymentu e-sklepu w odpowiednich warunkach magazynowych. Operator fulfilment przejmuje całą obsługę posprzedażową, w tym konfekcjonowanie, kompletację, weryfikację, insertowanie, pakowanie, wysyłkę i zwroty towarów. Outsourcing dotyczy wszystkich procesów logistyczno-dystrybucyjnych. Ich automatyzacja powoduje, że stany magazynowe są zawsze aktualne i podlegają stałej kontroli partnera. E-sklep nie sprzeda produktu, którego nie ma w magazynie fulfilmentowym. To pozwala budować w klientach poczucie bezpieczeństwa i sprawia, że następuje wzrost poziomu zaufania do marki.
Dropshipping czy fulfilment?
Dropshipping to model logistyczny, w którym proces wysyłki zamówionych produktów jest transferowany na zewnątrz podobnie jak w przypadku fulfilmentu, tylko przeniesiony zostaje na dostawcę towaru. Sklep internetowy jako pośrednik handlowy jest miejscem pozyskiwania klientów i gromadzenia zamówień, które przekazuje do producenta/hurtowni i stamtąd następuje wysyłka, już bezpośrednio do klienta. E-sklep nie musi dysponować dużym kapitałem początkowym, alokować pieniędzy w towar, zamrażać środków pod postacią zapasów ani komasować zamówień, co dla klienta powodowałoby wydłużenie czasu oczekiwania na produkt. Jednak marża e-sklepu w modelu dropshippingowym jest znacznie mniejsza niż we współpracy na zasadach fulfilmentu. Błędy w dropshippingu mogą zdarzać się często – nie wystarczy dobra komunikacja z dostawcą, niezbędna jest całkowita integracja sklepu z hurtownią. Sprzedawca pozbywa się problemów magazynowych, bo sprzedaje bez własnego magazynu, ale nie ma 100% pewności co do tego, czy zamówienie zostanie zrealizowane w odpowiednio krótkim czasie lub z opóźnieniami, albo czy produkt nie został wcześniej wyprzedany, co rzutuje na reputację sklepu.
W usługach fulfilmentu najnowsze technologie takie jak integracja z narzędziami e-commerce i systemy WMS, umożliwiające pełną automatyzację zamówień, aktualizację i podgląd cen i stanów magazynowych sprawiają, że pomyłki są minimalizowane. Niektóre hurtownie podczas współpracy dropshippingowej wymagają minimum zamówieniowego, nim przystąpią do realizacji zamówień klientów, co wydłuża czas oczekiwania na przesyłkę. Kontrola nad realizacją zamówień jest tu mocno ograniczona – mimo że realizacja zamówienia nie jest dokonywana osobiście zarówno w dropshippingu, jak i w fulfilmencie, możliwość nadzoru jest większa w modelu fulfilmentowym. Operator zewnętrzny działa według ustaleń z partnerem określonych w umowie i zobowiązuje się do szybkiej realizacji zamówień i dostarczenia ich następnego dnia.
Przekazanie obsługi logistycznej operatorowi fulfilmentu pozwala skupić dostępne zasoby na innych aspektach biznesu: na działaniach marketingowych, wizerunkowych, optymalizacji, pozycjonowaniu sklepu, komunikacji, poszukiwaniu partnerów i zdobywanie nowych klientów, rozszerzaniu oferty o produkty unikalne na rynku. Te działania wirtualne można prowadzić z każdego miejsca na świecie – wystarczy sprzęt i dostęp do Internetu. Czynnościami realnymi – operacyjnymi i handlowymi zajmuje się partner fulfilmentu, którego obowiązują ustalenia zawarte w umowie.
Dropshipping przez brak własnego magazynu również daje dużą mobilność, ale jego największą wadą jest brak unikalnego asortymentu, contentu i nazewnictwa w sklepie internetowym zsynchronizowanym z ofertą dystrybutora, a także ograniczona możliwość brandingu opakowań. Paczki wysyłane są z oznakowaniem dostawcy, według jego zasad pakowania, wysyłki i doręczenia. Operator fulfilmentu natomiast całą formę pakowania zamówień może dostosować do wytycznych partnera, rozumiejąc, że branding przesyłki i produktu buduje przewagę konkurencyjną. To ważne aspekty, ponieważ design opakowania wpływa także na rozpoznawalność marki wśród klientów, pozwala się wyróżnić na rynku i wzmocnić pozycję w branży.
Z badania zachowań zakupowych w Internecie przeprowadzonego przez Gemius Polska na potrzeby raportu „E-commerce w Polsce 2020” wynika, że największymi problemami, z jakimi zetknęli się ankietowani podczas zakupów online, były długie oczekiwanie na dostawę produktu (37%) i wysokie koszty dostawy (30%). Ankietowani deklarują, że częściej kupowaliby przez Internet, gdyby wysyłka była tańsza i szybsza. Obydwa oczekiwania klientów można spełnić dzięki współpracy z operatorem fulfilment, który zazwyczaj jest brokerem usług kurierskich i ma lepsze warunki handlowe z firmami doręczającymi niż sklepy internetowe. Koszty wysyłki paczek są tym samym niższe i dla partnera, i dla klienta końcowego. Fulfilment gwarantuje sprawną obsługę zamówień i ekspresową wysyłkę towarów, nawet tego samego dnia, co podnosi poziom satysfakcji zakupowej klientów.
Podsumowanie
Sprzedaż internetowa potrzebuje sprawnie funkcjonującej logistyki, aby mogła się rozwijać. Własny magazyn sprawdza się do pewnego momentu rozwoju e-sklepu, wynajęcie lub budowa magazynu generuje duże koszty stałe. 30% respondentów w raporcie GS1 Polska „Fulfilment w e-commerce” korzysta z usług fulfilment dla towarów sprzedawanych przez Internet. Wśród zalet wskazują oszczędność czasu, zwiększenie jakości obsługi logistycznej i większe możliwości rozwoju na nowych rynkach. Dropshippingowi zarzuca się często brak elastyczności, niezrozumienie potrzeb odbiorców usługi i to, że obsługa zwrotów i reklamacji jest problematyczna. Fulfilment jest rozwiązaniem, które łączy pozytywne aspekty różnych modeli logistycznych, oferuje pełną obsługę na różnych polach działalności handlu wirtualnego. Marki, które po negatywnych doświadczeniach z innymi sposobami organizacji logistyki w e-commerce skorzystały z obsługi fulfilmentowej, nie zmieniają modelu magazynowo-dystrybucyjnego – zadowolone pozostają przy fulfilmencie, koncentrując się na rozwijaniu biznesu.
