Najnowsze badania pokazują, jak bardzo zmieniają się zwyczaje zakupowe Polaków. W ostatnim raporcie Gemius „E-commerce w Polsce 2020” podano, że już 73% polskich internautów robi zakupy przez internet. To o 11% więcej niż w ubiegłym roku. Zainteresowanie usługami fulfilment na rynku polskim rośnie dynamicznie, co wykazał raport GS1 Polska „Fulfilment w e-commerce”. Specjaliści podkreślają, że Polska jest na początku intensywnego rozwoju outsourcingu magazynowego i dystrybucyjnego.
Co znajdziesz w artykule?
- Polski e-commerce 2020
- Fulfilment w e-commerce – wyzwania, mikro- i makrotrendy
- Raport GS1 Polska: fulfilment korzystny dla firm
- Podsumowanie i wnioski
POLSKI E-COMMERCE 2020
Z badania branży e-commerce i usług fulfilment przeprowadzonego dla GS1 Polska przez Sieć Badawczą Łukasiewicz – Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu wynika, że aktualnie e-handel stanowi ok. 6% całkowitej sprzedaży detalicznej w Polsce. Roczna sprzedaż w handlu elektronicznym w 2019 roku wyniosła ponad 50 mld zł. Szacuje się, że w 2020 może przekroczyć wartość 100 mld zł. W raporcie GS1 Polska czytamy, że „wzrost obrotów z e-sprzedaży ma rosnąć w tempie 20% do 2025 roku, czyniąc z Polski jeden z najszybciej rozwijających się rynków e-sprzedaży detalicznej w Europie”.
Pandemia przyspieszyła trend elektronicznych zakupów i przejście ze sprzedaży offline do online, co otwiera firmom nowe możliwości, ale generuje także pytania i wyzwania. Sprzedaż wielokanałowa umożliwia szybsze dotarcie do klienta i zwiększenie skali działalności, jednak zaawansowana obsługa internetowa łączy się ze sprawnym zorganizowaniem procesów logistycznych. To wyzwanie, któremu musi sprostać coraz więcej przedsiębiorców – często nagle, w wyniku gwałtownego rozwoju i nie mając odpowiedniego zaplecza magazynowego, dystrybucyjnego i doświadczenia, by optymalnie zarządzać logistyką sklepu internetowego. Coraz popularniejsze staje się więc korzystanie z profesjonalnych usług operatorów zewnętrznych, co rokuje dobrze dla rozwoju usług typu fulfilment w Polsce. Eksperci pytani o trendy w e-commerce zgodnie uznają, że klasyczne sklepy, czyli tradycyjne sklepy stacjonarne w niedalekiej przyszłości mogą przekształcić się w salony wystawowe, z których klienci będą wybierać produkty, które następnie zostaną im dostarczone do domu.
Polski e-commerce to sprzedawcy Allegro i duzi detaliści, ale również sklepy internetowe, których liczba nie została dokładnie określona – źródła podają różne dane. Według firmy Bisnode i raportu Gemius Polska, uznanych przez GS1 Polska za najbardziej rzetelne, w 2019 roku liczba e-sklepów w Polsce wynosiła 31,7 tys. Sprzedawców internetowych jest kilkukrotnie więcej. Obsługą logistyczną tychże może się zajmować kilkadziesiąt operatorów świadczących usługi fulfilment – w raporcie dla GS1 Polska podano 60 firm. Zaznaczono jednak, że może być ich więcej; te nieuwzględnione mogą być gorzej pozycjonowane w wyszukiwarce.
FULFILMENT W E-COMMERCE – wyzwania, mikro- i makrotrendy
Najnowsze badania dowodzą, że operatorzy fulfilment są ważnym ogniwem w łańcuchu dostaw w e-handlu. Stanowią tzw. „czwartą” stronę logistyki, 4PL (an. Fourth Party Logistics). Koordynują procesy logistyczne i coraz częściej kreują nowe rozwiązania, ulepszając logistykę klienta, automatyzując obsługę internetową, inwestując w automatykę i najnowsze technologie. Mają know-how, zasoby i doświadczenie, często aktywnie uczestniczą w kształtowaniu trendów w handlu elektronicznym.
Wiodącą tendencją widoczną w działalności e-commerce na całym świecie jest skrócenie czasu dostawy. Z raportu GS1 wynika, że wyzwaniem dla operatorów fulfilment w Polsce jest wydłużenie godzin przyjmowania zamówień od klientów. Najczęściej oferują oni gwarancję dostawy następnego dnia roboczego dla zamówień złożonych do godziny 14 lub później, do 18. Jednak operatorzy wychodzą naprzeciw potrzebom klientów i jeszcze bardziej przyspieszają realizację transakcji oraz dostawę przesyłek. Przykładowo: zamówienia zarejestrowane do godziny 21 firma Force Fulfilment Services dostarczy następnego dnia.
Specjaliści wskazują na usługę dostawy tego samego dnia jako na mikrotrend – będzie to dotyczyć przede wszystkim większych miast i składowania towarów w magazynach regionalnych, ale znajdzie swoje przełożenie we wzroście popularności punktów odbioru. Będzie miało także związek z tendencją spadkową dostaw bezpośrednio na adres domowy klienta.
Kolejnym ważnym trendem na rynku fulfilment jest handel transgraniczny – tutaj również zauważa się dążenie do minimalizacji czasu i kosztów dostawy, podobnie jak na rynku lokalnym. Komisja Europejska wskazuje, że usługi cross-border są obiecującymi usługami w e-handlu. Firmy mogą korzystać z usług operatorów fulfilment posiadających centra logistyczne w krajach z rynkiem zbytu albo z usług lokalnych operatorów za granicą, żeby rozwiązać problem długiego czasu oczekiwania na dostawę, generującą wysoki koszt.
Istotnym kierunkiem rozwoju dla operatorów fulfilment jest dywersyfikacja usług i przejście do strategii one-stop e-commerce. Oprócz oferty typowo logistycznej operatorzy coraz częściej proponują: naprawę lub odnowienie produktów ze zwrotów, obsługę kuponów rabatowych, programów lojalnościowych, usługi finansowo-księgowe etc.
RAPORT GS1 POLSKA: FULFILMENT KORZYSTNY DLA FIRM
Na potrzeby raportu GS1 Polska przeprowadzono pięcioetapowe badanie. Jego uczestnikami było 300 podmiotów gospodarczych posiadających własne stany magazynowe produktów. Wśród badanych firm 30% korzysta z fulfilment dla towarów sprzedawanych online. Średnia wartość stopnia korzystania z tych usług wynosi 39,9% – tylko jedna firma spośród badanych zadeklarowała 100%, czyli w całości stawia na fulfilment. 70% respondentów w ogóle z niego nie korzysta, jest to więc duży obszar do zagospodarowania. Dla porównania w Holandii proporcje są odwrotne. Z danych tych wynika, że usługi fulfilment nie są w Polsce powszechne i wyzwaniem dla firm je świadczących jest ich rozpowszechnienie. Firmy korzystające z outsourcingu logistycznego określają poziom zadowolenia z usług fulfilment jako wysoki – w 5-stopniowej skali Likerta średnia wartość odpowiedzi wyniosła 4,19 (gdzie 5 oznacza „zdecydowanie tak”), co pokazuje, że operatorzy fulfilment obsługują swoich klientów w sposób bardzo profesjonalny.
Respondenci wysoko oceniają korzyści wypływające z usług fulfilment, wskazując na pierwszym miejscu oszczędność czasu (98% firm) oraz wzrost jakości obsługi logistycznej, wygodę i większe możliwości rozwoju na nowych rynkach. Dominują czynniki pozafinansowe – lepsza kontrola kosztów znajduje się dopiero na 8. pozycji, a minimalizacja kosztów obsługi logistycznej na miejscu 10.
Najważniejszym powodem, który sprawia, że firmy nie korzystają z usług operatorów fulfilment jest chęć utrzymania bezpośredniego kontaktu z towarem, z czym zgodziło się lub całkowicie zgodziło się 93,3% ankietowanych firm dotychczas niekorzystających z fulfilment. Chcą utrzymać kontrolę nad magazynem i dystrybucją, jednakże z każdym rokiem bardziej otwierają się one na usługi zewnętrzne – aż 11% zamierza skorzystać z fulfilment w ciągu najbliższych 2 lat, a 15,2% w ciągu 3 lat. Niezdecydowanych jest 31,4% – możliwe, że ta grupa wymagać będzie kampanii edukacyjnych i prezentacji korzyści płynących z outsourcingu magazynowania i logistyki w e-handlu.
Czym kierują się sklepy internetowe przy wyborze operatora fulfilment? Raport GS1 Polska wykazał, że dla 94% respondentów ważne są czytelny i transparentny cennik, elastyczność dostępnej powierzchni magazynowej, umiejętność obsługi szczytów sprzedażowych. Równie istotne okazują się być wysoki wskaźnik poprawnej kompletacji oraz przejrzyste i zawsze aktualne raportowanie.
PODSUMOWANIE I WNIOSKI
Dane eMarketer pokazują, że globalnie obroty w handlu elektronicznym co roku notują wzrost o ok. 20%. Portal przewiduje, że ich wartość w tym roku wyniesie 4,2 biliona dolarów, a w 2023 będzie to nawet 6,4 bln USD, co stanowiłoby 22% całego handlu.
W raporcie „Fulfilment w e-commerce” opisano światowe i lokalne trendy w e-commerce i usługach fulfilment. Wynika z niego, że handel elektroniczny w Polsce cechuje się wysoką perspektywicznością. Eksperci są zgodni: polski fulfilment jest jeszcze w stosunkowo młodym stadium rozwoju i dostosowuje się do specyfiki naszego e-handlu, którego cechuje znaczne rozdrobnienie. Operatorzy logistyczni oferujący dotychczas logistykę kontraktową raczej nie obsługują małych i średnich e-sprzedawców – to klienci, których zdobywają operatorzy fulfilment ze względu na to, że doskonale znają rynek.
Badanie przeprowadzono w styczniu i lutym 2020 roku, a raport opublikowano w lipcu. Można przypuszczać, że w 2021 roku wyniki byłyby jeszcze bardziej korzystne dla e-commerce i fulfilment. Lockdown miał znaczący wpływ na zachowanie nabywcze konsumentów i pokonanie barier wejścia w kanał online. Omnichannel w czasie epidemii koronawirusa stał się dla wielu firm koniecznością, a sprawna logistyka sklepów internetowych trudnością, której rozwiązaniem może być fulfilment.
Polskie firmy coraz częściej preferują koncentrację na swoich kluczowych kompetencjach jak marketing, zaopatrzenie i sprzedaż, a procesy logistyczne cedują na operatorów zewnętrznych oferujących fulfilment. Muszą wykazywać się oni nie tylko profesjonalizmem, ale również indywidualnym podejściem do klienta i dużą elastycznością. Mierzą się z dużą zmiennością popytu, na którą wpływ mają spiętrzenia zamówień i sezonowość produktów. Przygotowywanie w ciągu jednego dnia niewielkiej liczby paczek, które zawierają różne produkty, jest zadaniem pracochłonnym. Misją operatorów fulfilment powinna być również popularyzacja rozwiązań fulfilmentu i płynących z nich korzyści, żeby w przyszłości więcej niż 30% e-sklepów korzystało z outsourcingu logistyki dla e-commerce.
